Wieczorne szepty ceglanych ścian: Sosnowieckie legendy, które wciąż żyją

W pewien październikowy wieczór 1987 roku strażnik pilnujący pałacu Schöna zgłosił dziwne zdarzenie. Słyszałem wyraźne kroki na piętrze, choć budynek był pusty – zeznawał później. To tylko jedna z wielu historii, które od dziesięcioleci krążą po Sosnowcu, tworząc niepisany folklor miasta. W miejscu, gdzie przemysł spotyka się z historią, legendy wrastają w codzienność tak mocno, jak chwast między płytami chodnikowymi.

Duchy, które nie odeszły: Ślady przeszłości w industrialnej scenerii

Pałac Schöna to prawdziwy magnes dla miłośników paranormalnych historii. Mieszkańcy opowiadają, że nocami w pustych salach słychać odgłosy przyjęć sprzed wieku. To echo dawnych balów – mawia pan Zygmunt, emerytowany nauczyciel historii, który od 40 lat zbiera lokalne podania. W 2019 roku grupa badaczy zjawisk nadprzyrodzonych nagrała tam dziwne szmery, choć sceptycy twierdzą, że to tylko przeciąg w starym budynku.

Prawdziwą perłą w koronie sosnowieckich legend są jednak podziemne tunele. Według ustnych przekazów, system korytarzy miał łączyć:

• Pałac Schöna z dworcem kolejowym
• Stare kopalnie z rzeką Czarną Przemszą
• Kościół św. Tomasza z nieistniejącym już browarem

W dzieciństwie znajdowaliśmy wejścia do piwnic, które nagle urywały się zasypane – wspomina lokalny przewodnik Marek Nowak. W 2005 roku podczas remontu ulicy Modrzejowskiej robotnicy natrafili na fragment tunelu, co na tydzień wstrzymało prace.

Współczesne życie duchów: Jak legendy kształtują dzisiejszy Sosnowiec

Od 2012 roku działa tu wyjątkowa atrakcja – Nocne Zwiedzanie z Duchami, które przyciąga turystów z całej Polski. W zeszłym roku wzięło w nim udział ponad 3 tysiące osób. Ludzie lubią się bać, ale w kontrolowanych warunkach – śmieje się organizatorka, Katarzyna Woźniak. Jej zdaniem to właśnie te legendy ożywiają miejską przestrzeń, nadając industrialnym ruinom nowe znaczenie.

Legendy przeszły też do miejskiej ikonografii. W 2020 roku na ścianie kamienicy przy ul. Warszawskiej powstał mural przedstawiający Białą Damę z Parku Sieleckiego. Artysta Michał Greń przyznaje: Chciałem pokazać, że historia miasta to nie tylko fabryki i kopalnie, ale też te wszystkie opowieści, które przekazujemy sobie od pokoleń.

Co ciekawe, te opowieści wpływają nawet na ceny nieruchomości. Kamienice z historią o duchach sprzedają się trudniej, choć są tacy, którzy specjalnie ich poszukują – mówi pośrednik nieruchomości Adam Kowalczyk. W jego opinii legendy dodają miastu charakteru, choć czasem utrudniają życie mieszkańcom. Jak chociażby w przypadku pewnej kamienicy przy Rynku, gdzie podobno straszy – lokal przez lata stał pusty, aż w końcu otwarto w nim… escape room z motywem nawiedzonego domu.

Współcześni mieszkańcy podchodzą do tych historii z przymrużeniem oka, ale rzadko je całkiem odrzucają. Moja babcia zawsze mówiła, że w legendach jest ziarno prawdy – opowiada 28-letnia Magda, która niedawno wróciła do Sosnowca po latach nieobecności. Dla niej te opowieści to część rodzinnej historii, tak samo jak zdjęcia pradziadka przed kopalnianą szybą.

Może więc następnym razem, gdy będziecie przechodzić wieczorem koło pałacu Schöna, zatrzymajcie się na chwilę. Posłuchajcie szumu wiatru między cegłami – kto wie, może usłyszycie coś więcej? W końcu jak mawiają starzy sosnowiczanie: Nie wierzysz w duchy, dopóki któregoś nie spotkasz. A w tym mieście spotkanie zdaje się być tylko kwestią czasu.